Lepiej zapobiegać niż leczyć
Do tego, że nadużywanie alkoholu to jeden z podstawowych problemów naszego społeczeństwa, nie trzeba dzisiaj nikogo przekonywać. Każdy uczciwy człowiek obserwując codzienną rzeczywistość to przyzna. Nadużywanie alkoholu obok problemów zdrowotnych rodzi wiele negatywnych skutków społecznych i ekonomicznych. Oszacowano, że w Szwecji straty ekonomiczne spowodowane nadużyciem alkoholu przekroczyły dwukrotnie wpływy z jego sprzedaży. Natomiast w Polsce straty te wynoszą około 7,5% przychodu narodowego brutto. Wielką szkodę obecnie alkohol wyrządza szczególnie dzieciom i młodzieży. Bardzo niepokojące jest to, że wzrasta spożywanie alkoholu przez młodzież, oraz obniża się wiek inicjacji alkoholowej.
Leczenie osób uzależnionych od alkoholu, członków ich rodzin i potomstwa wymaga ogromnych nakładów finansowych. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka. Obecnie wiele osób zajmujących się profilaktyką profesjonalnie twierdzi, że działanie profilaktyczne powinno obejmować trzy stopnie. Pierwszym jest zapobieganie pierwotne. Polega ono na niedopuszczaniu powstania problemów alkoholowych. W praktyce będzie to propagowanie solidnej wiedzy na temat alkoholu i jego działania, kształcenie postaw preferujących trzeźwość i abstynencję, a także ograniczanie dostępności alkoholu. Drugim stopniem jest zapobieganie drugorzędne. Jest nim wczesne wykrywanie osób zagrożonych alkoholizmem oraz szybka interwencja w celu uniknięcia tego problemu. Wreszcie zapobieganie trzeciorzędne, którym są wszelkie sposoby działania w celu minimalizacji następstw nadmiernego spożywania alkoholu.
W ostatnich latach zwraca się również uwagę, że obok propagowania wiedzy o uzależnieniach, bardzo ważne jest kształtowanie prawidłowych postaw życiowych oraz przekazywanie odpowiedniego systemu wartości. Zatem istota wychowania do trzeźwości leży w kształtowaniu całej osobowości człowieka, jego rozumu, uczuć i woli łącznie. Dopiero taka profilaktyka we współczesnej sytuacji może przynieść najlepszy efekt.
Kierując się tą mądrością, już po raz ósmy zorganizowano w Tomaszowie Lubelskim Dni Promocji Zdrowia. Program tegorocznego przedsięwzięcia był bardzo bogaty i dotyczył nie tylko kwestii związanej z problemami alkoholowymi, ale też podejmował tematy: narkotyków, nikotyny, czy AIDS. O bogactwie tegorocznych dni promocji zdrowia świadczy również różnorodność form oraz to, że był on adresowany do różnych grup ludzi. Można było wziąć udział w warsztatach i debacie, posłuchać wykładu, uczestniczyć w happeningu lub spotkaniu z gwiazdą rockową, czy też spróbować swych sił w konkursie ,,Człowiek wolny od nałogów". Propozycje te były adresowane nie tylko dzieci i młodzieży, ale też do rodziców, wychowawców i nauczycieli. Wśród wielu form wykorzystanych w tegorocznych Dniach Promocji Zdrowia na szczególną uwagę zasługuje konkurs ,,Człowiek wolny od nałogów", w którym uczestniczyły dzieci ze szkół podstawowych oraz gimnazjaliści i młodzież ze szkól średnich. Wartość profilaktyczna tego konkursu leży m.in. w tym, że nie był on jednorazową akcją, ale trwał przez kilka miesięcy. Uczestnicy konkursu musieli przejść poszczególne etapy, żeby na koniec spotkać się w Tomasowskim Domu Kultury na wielkim finale.
Dni Promocji Zdrowia w Tomaszowie Lubelski napawają radością, że obok tych wszystkich problemów związanych z uzależnieniami są w naszym mieście ludzie, którym problemy te nie są obojętne. A to rodzi nadzieję, że zakres tych problemów zostanie znacznie ograniczony.
Ks. Robert Strus