Artysta i jego dzieła
12 kwietnia słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku mieli okazję poznać twórczość jednego z czołowych malarzy niemieckiego romantyzmu, Caspara Dawida Friedricha.
W programie działalności tomaszowskiej filii Uniwersytetu Trzeciego Wieku wiele miejsca i uwagi poświęca się problemom szeroko pojętej kultury na przestrzeni kolejnych epok cywilizacji europejskiej. 12 kwietnia br. słuchacze UTW mieli okazję poznać postać i twórczość jednego z czołowych artystów malarzy niemieckiego romantyzmu, Caspara Dawida Friedricha.
Wykład prowadził Jacek Pawłucki, który przestawił biografię twórcy. Caspar Dawid Friedrich studiował na akademii w Kopenhadze. Następnie związany był ze środowiskiem drezdeńskiej bohemy. Profesor miejscowej uczelni artystycznej, utrzymujący znajomość z Goethem, po traumatycznych wydarzeniach z okresu dzieciństwa, a następnie życia rodzinnego, karierę swą rozpoczął od kopiowania prac starych mistrzów.
Artysta wiele podróżował, odwiedzając przy tym nie tylko wybrzeże Bałtyku, skąd pochodził, ale m.in. także Sudety, Czechy, góry Harzu. W kontekście odbytych wojaży stają się zrozumiałe powtarzające się motywy morskich przestrzeni jak i panoram górskich i szczytów.
W innych jego pejzażach pojawiają się gotyckie świątynie, bramy, cmentarze, mogiły i zrujnowane kościoły pochłaniane przez przyrodę. Człowiek w działalności artystycznej Friedricha ukazany jest wobec losu, czasu i śmierci jako element przedmiotowy, słaby wobec natury, jej siły i świętości. Artysta malował wschody i zachody słońca, tajemnice natury z kontemplowaniem ciszy i spokoju, gdzie zimne światło księżyca wydobywa kontury drzew i stanowi łącznik między ziemią, wodą i niebem.
W ocenie prelegenta malarstwo Friedricha stanowi swoistą zagadkę przeżywania natury z nostalgiczną zadumą, głęboką symboliką przedmiotów i niesamowitymi scenami nasyconymi mistycyzmem. Prace tego malarza niewątpliwie świadczą o jego fascynacji bezmiarem przestrzeni określonej przez światło, zaś ludzie na jego płótnach są pośrednikami między widzem a naturą, domagając się odpowiedzi na pytanie o miejsce człowieka we wszechświecie. Na prezentowanych w przekazie multimedialnym reprodukcjach częstym motywem dzieł Friedricha był znak krzyża, który dominując wyraźnie nad zasadniczą treścią obrazu, tworzył nową konwencję malarstwa religijnego, aurę mistycyzmu, uduchowienia i niezwykłości symbolu. Wskazuje to na klucz do treści jego dzieł zawarty w triadzie: Bóg-Natura-Człowiek, przy czym siła malarstwa pejzażowego polegać miała na połączeniu piękna natury należącej do Boga z pięknem sztuki będącej dziełem człowieka.
Prelegent podsumowując zrealizowany temat stwierdził, że malarstwo Friedricha, które w pełni zostało docenione dopiero w naszych czasach, stanowi jedno z największych osiągnięć i zjawisk artystycznych pierwszej połowy XIX wieku o wyjątkowym znaczeniu dla rozwoju sztuki niemieckiego romantyzmu.
wed
Fot.: Zbigniew Skawiński
